İrlanda’da Banka Hesabı Açmak ve Maaş Hesabı Belirlemek

İrlanda’nın kanayan yarası, çetrefilli konulardan birisi de banka hesabı açmak. Bu işlemi gerçekleştirmek için banka şubesinden randevu almanız gerekiyor. Üstelik her şubenin randevu sistemi farklı olduğu için, uygun tarihli bir randevu bulmak için şube şube gezmeniz gerekebilir.

Ek olarak, bankacılık sektöründe Türkiye’den farklılık gösteren başka konular da var. Kredi kartına herhangi bir taksit olmadığı ve masrafsız kredi kartı bulunmadığı için, herkes sadece banka kartı almayı tercih ediyor. Ne yazık ki banka kartında da durum pek iç açıcı değil. ATM’lerden para yatırılamıyor, para yatırabilmek için şubelerin içinde bulunan ve “Lodgement Machine” adı verilen, ATM’nin farklı bir versiyonunu kullanmanız gerekiyor. Yani banka çalışma saatleri dışında hesabınıza para yatıramıyorsunuz (Not: Bazı bankalarda bu mümkünmüş sanırım ama hangisi bilmiyorum, yanlış bilgi vermeyeyim).

Para çekmek de mesele. İrlanda’daki ATM’lerden yaptığınız her para çekme işlemi için 12 cent tahsil ediliyor. Kimi banka bunu her para çekiminde, kimi biriktirip 3 aylık periyotlarda hesabınızdan alıyor. Bu bir vergi olduğu için, bankanın kendi eklediği başka para çekme masraf ücretleri de olabilir. Sırf bu nedenle, restoranlarda “cashback” denen bir uygulama var. Cashback kısaca şu: Hesabı öderken garson cashback ister misin diye soruyor. Evet dersen ne kadar istersin diyor.  Örneğin, hesap 10 Euro tutmuş olsun. 20 Euro cashback isterim derseniz, garson kartınızdan 30 Euro çekip size 20 Euro nakit geri veriyor. Bu sayede bankadaki para çekme masrafını atlatmış oluyorsunuz. Sanırım bankalar da nakit akışı yüksek olan restoranlara çeşitli kolaylıklar sağlıyor. Bir de bazı pub’larda örnek olarak 20 Euro’dan düşük kart harcaması yapmak yasak, bu durumda 5 Euro’luk bir bira alırsanız 15 Euro cashback alacak şekilde ödeme yapmak zorundasınız.

Para harcamak da dert. Çoğu banka, banka kartı harcamalarınızdan da bir ücret tahsil edebiliyor. Ben şimdiye kadar AIB öğrenci hesabıyla böyle bir durum yaşamadım çok şükür.

Para göndermek de ayrı bir sorun. EFT / Havale işlemlerinden masraf kesmeyen bir banka bulmaya çalışmalısınız. Yine AIB öğrenci hesabında avrupa içinde havale işlemlerinde bir masraf görmedim. Bir de EFT Türkiye’deki gibi 15 dakikada karşı bankaya ulaşmıyor, bu süre 3 iş gününe kadar çıkabiliyor.

Paranızın hesapta durması da sıkıntı 😀 Bazı bankalar sırf paranızı saklıyor diye, aylık 4 Euro ve benzeri ücretler tahsil edebiliyor. Yine, AIB öğrenci hesabında bunu görmedim.

Bu gibi durumların önüne geçmek için ya aşağıda bahsedeceğime benzeyen, masraf kesmeyen bankalar bulacaksınız, ya da kendi bankanızın çeşitli kurallarına uymaya çalışacaksınız. Örneğin, bankada her ay en az 5000 Euro tutarsanız masraf kesmemesi gibi. Bir de yanlış anlamadıysam, maaş hesabı olarak tanımladığınız bir hesaba Türkiye’deki gibi çeşitli avantajlar ve masraf muafiyetleri sağlanıyor.

N26

Aslında bir Alman bankası olan N26, bizim Enpara’ya çok benzerlik gösteriyor. AB ülkeleri arasında bir anlaşma olduğu için, bu bankayı İrlanda’da sanki kendi bankasıymış gibi kullanabilirsiniz.

İşin güzel yanı, bu bankaya daha Türkiye’deyken sadece pasaportunuzla başvurabilirsiniz. Vize almış olmanız da şart değil. Mobil uygulamasından hesabınızı açtıktan sonra, yine cep telefonunuz üzerinden bir görevliyle video görüşmesi yapıyorsunuz. Görevli önce sizden genel bilgiler istiyor, ardından sizin pasaportunuzun ön yüzüyle fotoğrafınızı çekiyor. En sonunda ise pasaportun yakından fotoğrafını çekiyor ve işleminiz tamamlanmış oluyor. Banka kartınız aşağı yukarı 10 gün içinde, belirtmiş olduğunuz adrese postayla ulaşıyor. Kartınız ulaşmadan da hesabınızı kullanmaya başlayabilirsiniz.

Bu bankanın güzel yanları ve bazı özellikleri şu şekilde:

• Hesaptaki paranızdan işletim ücreti, banka kartıyla yaptığınız satın alımlardan masraf kesilmiyor. Havale ve EFT ücreti alınmıyor.
• Mobil uygulama üzerinden günlük harcama sınırını ve ATM’den para çekme sınırını belirleyebiliyorsunuz. Dilerseniz siz tekrar açana kadar kartın kullanımını dondurabiliyorsunuz ve bu sayede maksimum güvenlik sağlamış oluyorsunuz.
• Standart hesapla ayda 5 kere ATM’den ücretsiz para çekebiliyorsunuz. Yani ücretsiz derken, banka ek ücret tahsil etmiyor. Yukarıda bahsettiğim 12 cent’lik masraf, üç ayda bir toplu olarak tahsil ediliyor. Ay sonuna kadar daha sonraki para çekme işlemlerinde ise, işlem başına 2 Euro tahsil ediliyor.
• Bu banka hesabını daha Türkiye’deyken açıp, banka kartına başvurabilirsiniz. Transferwise isimli web uygulamasıyla, Türkiye’den bu hesaba Euro’larınızı ücretsiz gönderebilirsiniz. Öte yandan banka kartını Türkiye’deyken isteyebilmeniz için, İrlanda’da kalacağınız adresi önden belirlemiş olmanız gerekiyor.

Revolut

Revolut da N26’ya benzer bir İngiliz bankası fakat farklı avantajları ve dezavantajları bulunuyor. En önemli dezavantajı, hesabı açabilir ve para alabilirsiniz ancak çoğu işlemi gerçekleştirebilmeniz ve banka kartını aktifleştirebilmeniz için bir AB ülkesinde uzun dönemli oturma iznine sahip olmanızı şart koşuyor. Yani İrlanda’ya gelseniz bile, oturma izni kartınız (GNIB Card / IRP Card) elinize geçmeden özelliklerini kullanamazsınız.

Özellikleri ise şöyle:

• Bu bankada da hesap işletim ücreti bulunmuyor. Havale / EFT ücreti bulunmuyor.
• Her ay ATM’den ek masraf olmadan 200 Euro çekebilirsiniz. Yine burada masraftan kastım, bankanın kendi masrafı. İrlanda’nın kestiği vergi yine baki.
• Avrupa’da çoğu bankada bulunmayan bir özellik olarak bu bankada sanal kart oluşturabiliyorsunuz. Fakat az önce fark ettim ki, sanal kart oluşturursanız banka kartı talep etmek ücretli. Banka kartı bastırırsanız da sanal kart oluşturmak ücretli. Para ödemek istemiyorsanız, hangisine ihtiyacınız varsa onu seçebilirsiniz.

İrlanda Bankasında Öğrenci Hesabı 

Aslında buna ihtiyacım yoktu çünkü artık oturma izni alırken devlet sizden bir İrlanda bankasında hesap sahibi olmanızı beklemiyor. Herhangi bir malvarlığı beyan etmenizi de beklemiyor çünkü zorlu vize başvuru sürecinde zaten soyunuzu sopunuzu, donunuza kadar gösterdiniz.

Ben yine de başvuruya gittiğimde, görevli devlet memuru kötü gününde olur ve “Hani senin İrlanda’daki banka hesabın nerede?” diye sorar diye, bir tane de İrlanda bankası bulayım dedim. Bakın şimdi başıma gelenlere:

1. Bunu başarmak için öncelikle okulumdan bir banka yazısı, “Bank Letter” talep ettim. Ertesi gün belgeyi okuldan aldım ve merkezdeki bir AIB (Açılımı Allied Irish Banks olan bir banka) şubesine gittim.
2. Gittiğimde doğrudan banka hesabımı açacağımı sanıyordum. Nerede o günler? Girişte karşılayan görevli belgelerime baktı, önündeki ekrana baktı, en erken bir sonraki Çarşamba’ya randevu verebileceğini söyledi. Peki, başka şubede daha erken randevu alamaz mıyım diye sorduğumda, her şubenin ayrı olduğunu, şube şube dolaşmam gerektiğini söyledi. İçimden “Bir milyon kere bin lombar! (Bkz. Tenten)” diye söylenerek, randevu almadan bankadan çıktım.
3. Ertesi gün başka bir AIB şubesine gittiğimde, o şubenin okulumla anlaşması olmadığı için randevu alamayacağımı öğrendim. Aynı gün öğleden sonra, bu sefer adını hatırlamadığım başka bir bankaya gittiğimde, o banka da bu şubeyle okulumun anlaşması olmadığını, ancak adıma bir fatura varsa – ki yoktu – standart bir banka hesabı açabileceklerini söyledi. Ben yine bir şey yapmadan evime döndüm.
4. Ertesi gün bambaşka bir AIB şubesine gittiğimde, bu şubenin de okulumla anlaşması olmadığını öğrendim. Artık taşlar yerine oturmaya başlamıştı, herhalde o ilk gittiğim şubenin anlaşması vardı. Madem öyle, ilk gittiğim şubeye tekrar gideyim dedim.
5. İlk gittiğim şubeye vardığımda, belgeleri çantamdan çıkarmaya çalışırken bir görevli yanaştı. Ne için geldiğimi sordu. Banka hesabı açmak istediğimi öğrenince, hemen halledebileceğimizi söyledi. Gözlerime inanamıyordum! Bu hayal olabilir miydi? Hemen bir masaya oturduk ve işlemlere başladık. Görevli abi “Sana şu an hesap açamam, çünkü bir sorunumuz var.” demesin mi? Ben “Eyvah, kendi ismime fatura falan isteyecek herhalde!” diye düşünürken, sorunun ne olduğunu sordum. Kendisi pasaportumdaki doğum tarihiyle okuldan aldığım belgedeki doğum tarihinin farklı olduğunu söyledi. Sevgili İrlandalıların dikkatsizliğine bir kez daha şahit olarak, kaderime boyun eğip evime geri döndüm.
6. Ev döndüğümde, öncelikle okuldan belgeyi tekrar talep ettim. Ardından AIB’nin internet sayfasına girdim. Internetten randevu alma ekranını buldum ve form doldurarak talebimi ilettim. 1-2 gün içinde bir görevli bana geri dönüş yaptı, kendisine e-posta yoluyla elimdeki belgelerin neler olduğunu ve haftanın hangi günleri ve saatlerinde uygun olduğumu belirtince, bana 2 hafta sonraki Pazartesi gününü ayırdığını söyledi. Hangi şubeye gitmem gerektiğini söylemeyi unutmuştu (yine İrlandalı dikkatsizliği); cevap yazarak bunu da öğrendim. Yine ilk gittiğim şubeye yönlendirilmiştim!

Demek ki ilk gittiğim bankadan ilk seferinde randevu alsaydım hiç bu kadar uğraşmayacaktım. Öte yandan bütün bu bilgileri öğrenmemiş olacaktım. Bu da böyle bir anımdır, size de ders olsun.

Maaş Hesabı Belirlemek

Türkiye’deki çoğu işverenin aksine, İrlanda’da maaşı alacağınız hesabı onlar belirlemiyor, siz bildiriyorsunuz. Hal böyle olunca, paranızı size en az masraf çıkartacak bankaya aktarmak isteyebilirsiniz. Bunun için de işe giriş sırasında, yukarıda bahsettiğim N26 veya Revolut bankalarından birini kullanmanızı veya en az onlar kadar avantajlı bir banka bulmanızı tavsiye ederim.

Önemli Not: Sizin bu satırları okuduğunuz tarihte, yazıda iletmiş olduğum bilgiler, yöntemler ve süreçler değişmiş olabilir. Sadece bu yazıya bağlı kalmadan, detaylı bir şekilde ön araştırma yapınız. Aksi takdirde beklemediğiniz aksilikler karşınıza çıkabilir.