Bu yazıyı yazmakta iki amacım var:
- İrlanda’ya gelmeyi düşünüyorsanız ve sanki burası cennetmiş gibi düşünüyorsanız, gözünüzdeki “Mükemmel ve erişilemez Avrupa standartları” izlenimini kırmak (Not: Norveç, Almanya gibi en fazla gelişmiş ülkelerde o düşündüğünüz tam olarak uygulanıyor olabilir. Yine de belli olmaz.)
- Buraya gelecek olanlara, ne gibi durumlarla karşılaşacaklarına dair ön bilgi vermek.
Randevusuz İş Yok
Doğru duydunuz! Telefon hattı mı bağlatacaksınız, yoksa oturma iznine mi başvuruyorsunuz? Banka hesabı açmaktan tutun, herhangi bir konuda danışmanlık almaya kadar, bu ülkede neredeyse randevusuz yapılan hiçbir resmi iş yok.
Talep ettiğiniz hizmete göre, yılın belli zamanlarında yoğunluk yaşanabiliyor. Özellikle oturma izni gibi başvurularda, şanslıysanız 2 hafta sonraya boş yer bulabilirsiniz. Bazen günlerce yer açılmadığı oluyor ve bilgisayar başında bekleyerek birilerinin randevularını iptal etmesini beklemeniz gerekiyor.
İrlanda’ya taşınıyorsanız, aşağıdaki yazılarıma mutlaka göz atmanızı öneririm:
İrlanda’da Banka Hesabı Açmak ve Maaş Hesabı Belirlemek
İrlanda’da Sigorta Numarası (PPS) Başvurusu Yapmak
İrlanda’da Vize Uzatma (Re-entry Visa) Başvurusu Yapmak
İrlanda’da Oturma İzni (GNIB veya IRP) Başvurusu Yapmak
Beklenmedik Durumlar
Bir işlem için ne yapmanız gerektiği her zaman net olarak belirtilmiş olsa da, bir memurun kötü gününe denk geldiyseniz veya yönetmelik değişmiş fakat henüz yönergesi değişmemişse, her şey hazır sanarak gittiğiniz bir başvurudan eliniz boş dönebilirsiniz. Üzülmeyin, burası İrlanda! En azından ne yapmanız gerektiği konusunda her zaman yönlendiriliyorsunuz diyebilirim.
Şaşırdığım ilginç bir konu ise şu oldu: Banka hesabı açtıracağım, bir bankaya gittim, ertesi Çarşamba’ya boş vakit olduğunu söylediler. Başka şubede daha yakın tarihli randevu olup olmadığını sorduğumda ise bunu bilemeyeceği cevabını aldım. Her şubeye tek tek gidip danışmam gerekiyormuş! Ben de bunun yerine bankanın internet sitesinden online başvuru yaptım. E-postayla dönüş yaparak bir randevu tarihi verdiler.
Unutkanlıklar
İrlandalılar çok cana yakın ancak çok dalgın insanlar. Okuldan aldığım, bankanın şart koştuğu “Bank Letter” isimli dokümanla bankaya gittiğimde, görevli beni uyardı. Doğum tarihimi yanlış yazmışlar! Bu nedenle o gün işlem yapamadım, tekrar belge talep edip okuldan tekrar almam gerekti. Durumdan huylandım ve sigorta numarası almak için gereken belgeyi de kontrol ettim, onda da doğum tarihim yanlış yazılmıştı. Bu belgeyi de tekrar talep ederek randevu günü yeni bir şok yaşamanın önüne geçmiş oldum.
Bu yeterli gelmedi mi? İşte başka bir örnek: Bisikletimin zincir çarkı pantolonumu yırttığı için, bir spor mağazasında zincir koruma plakası rezerve ettim ve ilgili şubeye gittim. Rezervasyonumu gösterdim, ürünü aldım, parayı ödedim ve çıkmak üzereydim ki….ne göreyim? Bana rezerve ettiğim modelin bir küçüğünü vermişlerdi. Hemen geri gidip büyüğünü aldım ve yola koyuldum. Aman ne olacak demeyin, Euro neredeyse 5 TL olunca 2 Euro’luk otobüs bileti bile insana koyuyor, hele bir de öğrenciyseniz! (Gelecekten not: 3 Ocak 2019 itibariyle Euro 6.25 dostum!)
Her Randevuya Yeni Bir Belge
İrlanda’da e-devlet gibi ortak bir sistem bulunmadığı için, bütün bilgileriniz orada burada dağınık duruyor. Bunun siber saldırılara karşı güvenlik amacıyla yapıldığı söylense de, burada yaşayan Türklere göre parasızlık ya da alışılagelmişlik nedeniyle böyle yapmaktalar.
Sonuç olarak, örnek vermek gerekirse, her başvuruya öğrenci belgenizi tekrar tekrar götürmek, oturma izninizi tekrar tekrar göstermek durumundasınız. 1 aydan eski belgeleri de genelde kabul etmedikleri için, her yeni işleminizde yeni bir öğrenci belgesi talep etmeniz gerekebilir.
Talep Edilen Belgelerin Kullanılma(ma)sı
İşteee büyük final! Tüm zamanların şampiyonu, saçmalıkların önde gideni! O kadar uğraşıyorsunuz, randevunuzu alıyorsunuz, belgelerinizi toparlıyorsunuz, vaktinde gidiyorsunuz, görevlinin karşısına geçiyorsunuz. İlgili görevli ilettiğiniz belgelere şöyle bir bakıp size geri veriyor! Memurun beyanına göre işlem yapılacaksa, neden bu kadar çetrefilli aşamalardan geçiyoruz? Memur yanlış bilgi girdiyse, ellerinde belge tutmadıkları için gerçek bilginin doğruluğu nasıl kanıtlanacak? Yazının başlığı işte tam da bu noktada devreye giriyor. (Gelecekten not: Bize saçma gelen şey burası için çok mantıklı çünkü burada her şey beyana göre uygulanıyor. Adalet düzgün işlediği için, bu kadarı yeterli oluyor.)
Yazımı bu sebeplerden dolayı şöyle bağlamak istiyorum: İrlanda’da işiniz ters mi gitti? Dert etmeyin! Sakince nasıl düzeltebileceğiniz hakkında yardım isteyin ve söylenenlere uyun. Başvuru öncesinde topladığınız ve başvurunuzdan sonra size iade edilen belgeleri en az birkaç ay mutlaka saklayın.
İçimizdeki İrlandalı 